Asansör Sistemleri
ASANSÖR SİSTEMLER
1. Asansör Nedir?
Asansörler, insan ve yük taşımak amacıyla dikey hareket sağlayan mekanik sistemlerdir. Genellikle binalarda ve endüstriyel tesislerde kullanılırlar. Modern asansör sistemleri, güvenlik, verimlilik ve konfor açısından gelişmiş teknolojilerle donatılmıştır.
2. Asansör Türleri
Elektrikli Asansörler: Motor gücüyle çalışan ve karşı ağırlık sistemi bulunan asansörlerdir.
Hidrolik Asansörler: Hidrolik sıvı basıncı ile çalışan sistemlerdir, genellikle düşük katlı binalarda tercih edilir.
Panoramik Asansörler: Cam kabinli ve estetik tasarımıyla dikkat çeken asansörlerdir.
Engelli Asansörleri: Fiziksel engelli bireylerin kullanımına özel olarak tasarlanan sistemlerdir.
Yük Asansörler: Fabrika, depo ve alışveriş merkezlerinde ağır yük taşımak için kullanılan asansörlerdir.
Sedye Asansörleri: Hastanelerde sedye taşıma amaçlı dizayn edilen geniş kapasiteli sistemlerdir.
3. Asansör Tesisatı ve Mekanik Bileşenleri
Kabin ve Karşı Ağırlık: Yolcu veya yükü taşıyan ana yapıdır.
Raylar ve Halatlar: Asansörün dengeli ve güvenli şekilde hareket etmesini sağlar.
Motor ve Tahrik Sistemi: Asansörün yukarı ve aşağı hareketini sağlar.
Kontrol Paneli ve Sensörler: Asansörün çalışmasını yöneten elektronik sistemlerdir.
Kapı Mekanizması: Otomatik ve manuel kapılar olarak ikiye ayrılır, güvenlik açısından kritik öneme sahiptir.
Hidrolik Ünite (Hidrolik Asansörler için): Sıvı basıncı ile çalışan piston sistemleri içerir.
4. Asansör Malzeme Bilgileri ve Standartları
Ray Malzemesi: Genellikle ST37 veya ST52 çelikten üretilir.
Halatlar: Çelik tel örgü halatlar, TS EN 12385-5 standardına uygun olmalıdır.
Kabin Malzemesi: Paslanmaz çelik, alüminyum veya kompozit malzemeler kullanılabilir.
Motor ve Redüktörler: Yüksek verimli ve enerji tasarruflu sistemler tercih edilmelidir.
Elektronik Bileşenler: TS EN 81-20 ve TS EN 81-50 standartlarına uygun kontrol panelleri ve güvenlik sistemleri gereklidir.
5. Asansör Etiketleri ve Teknik Hesaplamalar
Taşıma Kapasitesi: Asansörlerin taşıyabileceği maksimum yük miktarı (örneğin: 450 kg, 630 kg, 1000 kg vb.).
Hız Değerleri: Asansörün metre başına düşen hız seviyesi (örneğin: 1 m/s, 1.6 m/s, 2.5 m/s).
Motor Gücü: Asansör motorunun kapasitesi, kullanılan tahrik sistemine göre değişkenlik gösterir.
Enerji Tüketimi: Asansörlerin çalışma esnasında harcadığı enerji miktarı (kWh cinsinden belirtilir).
Kat Sayısı ve Durak Sayısı: Asansörün kaç kat ve durak arasında çalışacağı projelendirme sürecinde belirlenir.
Tahrik Tipi: Elektrikli veya hidrolik tahrik sistemine bağlı olarak değişir.
6. Asansör Dosya Hazırlama ve Sunulması
Keşif Raporu: Bina yapısına uygun asansör sisteminin belirlenmesi için hazırlanır.
Mekanik ve Elektrik Projeleri: Uygun standartlara göre teknik çizimler oluşturulur.
Uygulama Projeleri: Belediyeler ve ilgili kurumlara sunulmak üzere detaylı projeler hazırlanır.
Statik ve Mukavemet Hesapları: Asansör bileşenlerinin taşıma kapasitesi ve güvenlik sınırları hesaplanır.
Bakım ve Kullanım Kılavuzları: Asansörün doğru kullanımını ve bakım gereksinimlerini içeren belgeler hazırlanır.
7. Asansörler Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Asansörler neden ses yapar ve bu sorun nasıl giderilir?
Asansörlerde sesin nedeni genellikle ray, halat, motor veya dişli sistemlerinden kaynaklanır. Düzenli bakım ve yağlama işlemleri ile bu sesler minimize edilebilir.
Asansörlerde acil durum telefon sistemi zorunlu mu?
Evet, özellikle yüksek katlı binalarda acil durum telefon sistemleri yasal bir zorunluluktur. TS EN 81-28 standardına uygun olarak uygulanmalıdır.
Elektrik kesildiğinde asansör ne olur?
Asansörlerde acil kurtarma sistemleri bulunur. Elektrik kesildiğinde, UPS veya jeneratör devreye girerek kabini en yakın kata getirir.
Asansörlerde kullanılan fren sistemleri nasıl çalışır?
Asansörlerde güvenlik frenleri motor şaftına entegre edilmiştir. Ani hızlanma veya elektrik kesintisi durumunda otomatik olarak devreye girerek kabini sabitler.
Enerji tasarruflu asansörler nasıl çalışır?
Rejeneratif tahrik sistemleri sayesinde frenleme sırasında üretilen enerji tekrar kullanılarak elektrik tasarrufu sağlanır.
Hidrolik ve elektrikli asansörlerin avantaj ve dezavantajları nelerdir?
Hidrolik asansörler düşük katlı binalarda avantajlıdır, ancak enerji tüketimi yüksektir. Elektrikli asansörler daha verimli olup yüksek binalarda daha iyi performans gösterir.
Yangın sırasında asansör kullanılabilir mi?
Hayır, yangın sırasında asansörler kullanılmamalıdır. Ancak, itfaiye için özel tahliye asansörleri bulunmaktadır.
Asansör kuyusu izolasyonu nasıl yapılmalıdır?
Asansör kuyuları ses ve ısı yalıtımı açısından uygun malzemelerle kaplanmalı, su yalıtımı da sağlanmalıdır.
Eski bir asansör modernize edilebilir mi?
Evet, motor, kontrol paneli, kabin içi, halatlar ve güvenlik sistemleri yenilenerek eski asansörler modernize edilebilir.
Asansör kapılarında güvenlik sensörleri nasıl çalışır?
Işın tabanlı ve mekanik sensörler, yolcuların kapıya sıkışmasını önlemek için kullanılır. Kapıların açılması ve kapanması sırasında engel algılandığında durur ya da geri açılır.